Osteonekroz hastalığı tanımı, tedavisi ve ameliyatının nasıl yapıldığı hastalar arasında oldukça araştırılan bir konu başlığı olmakla beraber, hastalığın belirtileri ve görülme sıklığı da oldukça önemlidir.

Osteonekroz Hastalığı Nedir?

Osteonekroz, travmatik ya da travmatik olmayan nedenlerden dolayı kemik kan dolaşımının bozulması ya da kanlanmanın tam olarak kesilmesi sonucu kemik hücre dokularının ölümüyle sonuçlanan ve erken dönemde eklem dejenerasyonuna yol açan patolojik sürece verilen addır. Osteonekrozun en sık etkilediği nokta femur başıdır. Femur başı dışında;

• El ve ayakların küçük kemikleri
• Humerus başı
• Femur distali bölgelerini de etkilerken, kalça artrajisinin ortaya çıkmasındaki en büyük etken osteonekrozdur.

Osteonekroz hastalığı görülme oranına bakıldığında %88.4 erkeklerde %11.6 oranında da kadınlarda görüldüğü göze çarpmaktadır. Buna göre osteonekroz hastalığının kadınlarda görülme oranı erkeklerin 1/8’idir. Hastalık tanısı genellikle 40 yaşın altındaki genç nüfusa konulmaktadır.

Osteonekroz Hastalığı Nedenleri

Osteonekroz hastalığı nedenleri oldukça çeşitlidir. Travmatik nedenler ve travmatik olmayan nedenler olarak iki kısma ayrılır.

• Osteonekroz hastalığı travmatik nedenleri için femur boyun kırığı ve kalçanın kırıklı ya da kırıksız dislokasyonundan söz edilebilir.
• Osteonekroz hastalığının travmatik olmayan nedenleri ise oldukça çeşitlidir. Genel olarak osteonekroz hastalığının travmatik olmayan nedenleri ise kortikosteroid kullanımı, orak hücreli anemi, pankreatit, kronik böbrek yetmezliği, Cushing hastalığı, Gaucher hastalığı, hemodiyaliz, gebelik, aşırı alkol tüketimi, HIV infeksiyonu, sigara, radyasyon, gut hastalığı ve disbarizm hastalığıdır.

Osteonekroz Hastalığının Ortaya Çıkışı ve İlerleyişi

Osteonekroz hastalığında rol oynayan en büyük etken mekanik nedenlerle femur başına kan akışının kesilmesidir. Ayrıca orak hücre hastalığı ve Caisson hastalığında sinozoidal dolaşım orak hücre balonları ya da nitrojen baloncuklarıyla tıkanmıştır. Ağırlık taşıyan bölgelerde ağırlığa bağlı olarak ortaya çıkan kırıklar ya da primer vasküler problemler de osteonekroz hastalığına neden olabilmektedir. Osteonekroz hastalarının femur başlıklarının hispotalojik görüntüleri incelendiğinde;

• Küçük damarlarda yağ damlacıkları
• Tromboz
• Arteriyel damar duvar kalınlaşması

Osteonekroz Hastalığı Belirtileri

Osteonekroz hastalığı belirtileri bazı hastalarda hiçbir belirti ya da yakınmaya neden olmayabilir. Ancak bazı hastalarda haftalarca ya da aylarca ortaya çıkan inatçı ağrıların görüldüğü de muhakkaktır. Ağrı merkezi genellikle kasıklardır. Kasıklardan sonra üst bacaklar, gluteuslar ve dizlerde de ortaya çıkan ağrılara rastlanmaktadır. Ağırlık ve ağrı arttıkça kalça hareketlerinde azalma ortaya çıkarken, femur başı çökmeye başlar. Femur başı çökmeye başladıktan sonra ise ağrılar artarken önemli bir hareket kısıtlığı ortaya çıkar.

Osteonekroz Hastalığı Tedavisi

Osteonekroz hastalığının tedavisinden önce hastalıktan korunmanın öğrenilmesi gerekmektedir. Dekompresyon kazalarının engellenmeye çalışılması yanında hiperlipidemi ve diyabetin tedavi edilmesi oldukça önemlidir. Ayrıca alkol tüketimi de kısıtlanmalıdır.

• Hastalığın tedavisi için öncelikle analjezi sağlanmalı ve ekleme binen yük azaltılmalıdır.
• Kemik basıncını düşüren ilaçlar osteonekroz tedavisi için çok etkilidir.
• Bazı hekimler osteonekroz tedavisinde şok dalgaları ve elektromanyetik alanların etkili olduğunu dile getiile getirirken, bifosfonatların da tedavide önemli bir faydası vardır.

Osteonekroz Hastalığında Cerrahi Müdahale

Osteonekroz hastalığı tedavisinde bazı durumlarda cerrahi müdahale olmazsa olmaz konuma gelmektedir. Osteonekroz ameliyatında basit anlamda böylece hem ağrının giderilmesi hem de fonksiyonun arttırılması amaçlanmaktadır.

• Osteonekrozun cerrahi tedavisinde yüksek oranda septik sorun görülmesi muhtemeldir. Bunun sonucunda hastalar yaşamlarında en az bir kere revizyona ihtiyaç duyabilirler.
• Cerrahi müdahalenin başarısızlık oranı %10 ile %50 arasındadır.

Osteonekroz cerrahi müdahalede bir diğer tedavi de femur boyun başından kemik odağın çıkarılmasını ifade eden “kore dekompresyonu” müdahalesidir. Başarı oranı %64’lerde olan bu müdahale de hastalığın tedavisinde oldukça önemlidir.

Bir önceki yazımız olan Kübital Tünel Sendromu Nedir, Belirtileri Ve Tedavisi başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.