Çocuk isteyen bir çok çift sorun yaşamadan çocuk sahibi olurken bazı çiftler sorun yaşayabilir.Kısırlık bazen erkekten bazen kadından kaynaklanabilir.

Kısırlık bir yıl düzenli ilişki sonucunda hamile kalamama durumudur.Ancak 1 yıl sonrasında da gebe kalan bir çok kadın vardır.

Yaşam tarzındaki değişiklikler doğurganlığı arttırabilir ve yardımcı üreme teknolojisindeki gelişmelerle önceden kısırlık sorunu olan çiftlerde büyük başarı sağlanmıştır.

Tıbbi destek almayı düşünüyorsanız, öncelikle sağlık sigortanızın kapsamını kontrol etmelisiniz.

Kadınlarda Kısırlık

Gebelikte en önemli faktör yaştır.Yaş ilerledikçe gebelik olasılığı azalır.

Kısırlığa yol açan diğer nedenler:

• Döl yatağı boruları,yara yüzünden tıkanabilir ya da yumurtalıklardan ayrılabilir. Meydana gelen bu hasar iltihaplı pelvik hastalığından kaynaklanabilir.
• Çok zayıf ya da çok kilolu olmak yumurtlamaya engel olabilir.
• Rahim hastalıkları yumurtanın rahim duvarına yerleşmesini önleyerek düşüklere yol açar,ayrıca kısırlığın bir nedenidir.

Erkeklerde Kısırlık

Erkekleri çocuk sahibi olması için yeterli sperm üretmeleri ve bu spermlerin rahme ve döl yatağına ulaşması gereklidir. Bir spermin yumurtayı dölleyebilmesi için normal bir şekli olması gerekir.Bütün erkekler anormal şekilde spermler üretirler ancak sorunlar büyük çoğunluğu anormal spermlerin oluşturmasıdır.

Kısırlığa yol açan diğer nedenler:

• Spermin idrar yoluna geçmesini engelleyen bel soğukluğu gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar
• İktidarsızlığa yol açan şeker hastalığı
• Testis iltihabı
• Testis torbasında varisli damarlar
• Prostat ameliyatı
• İktidarsızlık
• Ters boşalma(spermler mesaneye geri gider)
• Kistik fibrozis
• Sperm sayısını azaltan alkol,sigara ya da uyuşturucu kullanımı

Kadınlar için Kısırlık Testleri ve Tedavileri

TESTLER

Evde yapılan yumurtlama testleri:

Bu testler sizin yumurtlama döneminizi belirlemede kullanılır.Yumurtlama adet döneminin başlangıcından 2 hafta önce gerçekleşir.Yumurtlama dönemini önceden bilebilmek için bu yöntemler kullanılır:

• Bazal vücut sıcaklığı: Birkaç ay boyunca her sabah uyanınca,hassas bazal bir termometre ile ateşinizi ölçerek bir tablo oluşturun. Ateşiniz yumurtlama döneminde yükselir.En üretken dönem yumurtlamadan önceki 5 gündür.Bu süre zarfında ilişkiye girmek gebelik olasılığını arttırır.
• Evde yapılan idrar testleri: Yumurtlama öncesi beyinde yüksek oranda LH üretilir ve bu hormon kanda dolaşıp idrara karışır.Yumurtlama dönemi yaklaştığında 5 gün boyunca her gün aynı saatte idrara batırılan test çubukları LH seviyesinde yükselme gösterirse bu yumurtlamanın yaklaştığı anlamına gelir.Bu yükselmeden sonra birkaç gün süresinde her gün ilişkiye girmek gebelik olasılığını arttırır.
• Vajinal salgı analizi: .Yumurtlamadan 1-5 gün önce serviksiniz bol miktarda ince,açık,kaygan bir sıvı salgılarsa muhtemelen yumurtlama dönemindesinizdir.

Kan testleri:

Adet döngüsünün 3. gününde ölçülen FSH ve estradiol hormonu azalan yumurta sayısı dolayısıyla başarı şansının düşük olduğunu gösterebilir.

Histerosalpingogram:

Boya yardımıyla iç yapıların taslağını çıkararak rahim ve döl yatağındaki anormalliklerin saptanmasına yardımcı olur.Rahimde bir yara dokusu veya tümör varsa bunu ortaya çıkarır.

Ultrason:

Rahimdeki ve yumurtalıktaki anormalliklerin tespiti için ultrason kullanılabilir.

Endometriyal Biyopsi:

Rahmin iç yapısından parça alınıp mikroskop altında incelenmesi olan biyopsi rahmin iç yapısının progesteron hormonuna yanıt verip vermediğini anlamak için kullanılır.

Histereskopi:

Rahim boşluğunu görüntüleyip anormallikleri belirler.

Laparoskopi:

Dölyatağı tüplerinin dışını,rahmi,yumurtalıkları daha iyi görüntülemeyi sağlar.Siz genel anestezi etkisindeyken karnınızda minik bir delik açılır ve bu delikten kameralı ışıklı görüntüleme tüpü yerleştirilir. Burdan pelvik organlar incelenir.

TEDAVİ

Yumurtlamanız düzensizse doktorunuz bu ilaçları önerebilir:

Klomifen sitrat:

Yumurtlamayı arttırmak için adet döngüsünün 5 ila 9. günleri arasında ağızdan alınır.Adet düzensizliğine iyi gelir. FSH ve LH hormonlarının salgılanmasını ve yumurtalıkların yumurtayı serbest bırakmasını sağlar.

Yan etkileri: Sıcak basması ve huysuzluk

Bromokriptin:

Hipofiz bezleri fazla prolaktin salgılayan kadınlarda salgılanan miktarı sınırlamak için kullanılır.

Yan etkileri: Mide bulantısı,baş dönmesi ve baş ağrısı

Enjekte edilebilir kısırlık ilaçları:

FSH ve LH ya da sadece FSH içeren bu ilaçlar kasa veya deri altına enjekte edilir.Bu hormonlar yumurtalıkların birden fazla yumurtayı serbest bırakmasını sağlayarak gebelik şansını arttırır.

Yan etkileri: Karın ağrısı,göğüslerde hassasiyet ve ruh hali değişimleri

Diğer ilaçlar:

Kısırlığın tümör ve ya endometriyozisten kaynaklandığı durumlarda danazol ya da leuprolide kullanılır.

Laparoskopik ameliyat:

Tıkalı dölyatağı borularını açmak,yumurtalıktan yumurtaların serbest bırakılmasını engelleyen kistlerin alınması için kullanılabilir.

Yardımcı üreme teknikleri:

Diğer yöntemlerde sonuç alınamazsa kadınların adet döngüsünde olabilcekten daha çok sperm yerleştirerek yada cenini rahme yerleştirerek sonuç alınabilir.

Erkekler için Kısırlık Testleri ve Tedavi

TESTLER

Meni analizi:

Bu test için en az 2 gün en fazla 4-5 gün boyunca boşalmamanız ve daha sonra steril bir kaba yada tüpe boşalmanız gerekmektedir.Alınan örnekler 1 saat içinde laboratuvarda analiz edilir.Doktorlar bu örnekleri sperm sayısı,meni yoğunluğu,hareketi gibi birçok açıdan inceler.

Kan testleri ya da idrar yolu kültürleri:

Testosteron, folikül uyarıcı hormon ve luteinik hormon seviyelerini ölçmek ve enfeksiyon tespiti için bu testler istenebilir.

TEDAVİ

Yetersiz sperm hareketi ve sayısı:

Yumurtayı döllemek için en hızlı hareket eden spermi alıp uyararak,rahim içi suni döllemeyle ya da vücut dışı dölleme yani tüp bebek ile tedavi edilebilir.

Boşalma kanallarında tıkanıklık ve ya anormal durumdan kaynaklanan sperm eksikliği ya da epididimden sperm alınarak önlenebilr.

Varikosel:

Ameliyat yoluyla tedavi edilen varikosel, yeterli sayıda sperm olması halinde yumurtalama da rahmin içine en hızlı hareket eden spermin yerleştirildiği suni dölleme ile de engellenebilir.

Bir önceki yazımız olan Uyku Problemi Çekenler Ne Yapmalı ? başlıklı makalemizde uyku problemi, uyku problemi depresyon ve uyku sorunu cekiyorum hakkında bilgiler verilmektedir.